Spreuken 27
Waarschuwing tegen overmoed1 Beroem u niet op de dag van morgen,
want u weet niet wat een dag kan baren.2 Laat een vreemde u prijzen en niet uw eigen mond,
een onbekende en niet uw eigen lippen.3 Een steen is zwaar, het zand weegt veel,
maar zwaarder dan die beide is de ergernis over een dwaas.4 Woede en een overmaat aan toorn zijn wreedheden,
maar wie zal standhouden tegen afgunst?5 Openlijke bestraffing is beter dan verborgen liefde.6 Wonden door iemand die liefheeft, zijn tekenen van trouw,
maar overvloedig zijn de kussen van een hater.7 Iemand die verzadigd is, vertrapt honingzeem,
maar voor een hongerige is al het bittere zoet.8 Als een vogel die uit zijn nest wegvliegt,
zo is een man die uit zijn woonplaats wegvlucht.9 Olie en reukwerk verblijden het hart,
zo is de genegenheid van iemands vriend, vanwege de hartelijke raad.10 Verlaat uw vriend en de vriend van uw vader niet,
ga het huis van uw broer niet binnen op de dag van uw ongeluk.
Beter een buur die nabij is, dan een broer ver weg.11 Wees wijs, mijn zoon, en verblijd mijn hart,
dan heb ik wie mij smaadt, iets te antwoorden.12 Een schrandere ziet het kwaad en verbergt zich,
maar onverstandigen gaan door en zullen daarvoor boeten.13 Neem zijn kleed als iemand borg staat voor een vreemde,
en geef het als onderpand aan een onbekende vrouw.14 Wie zijn vriend 's morgens vroeg met luide stem zegent,
wordt het als een vervloeking aangerekend.15 Een twistzieke vrouw is te vergelijken
met het gestadige druppelen op een dag van slagregen.16 Ieder die haar verbergt, verbergt wind,
en treft olie aan in zijn rechterhand.17 IJzer scherpt men met ijzer,
zo scherpt een man het gezicht van zijn naaste.18 Wie de vijgenboom verzorgt, zal zijn vrucht eten,
wie zijn heer bewaakt, zal geëerd worden.19 Zoals water gezicht tegenover gezicht stelt,
zo weerspiegelt het hart van de mens de mens zelf.20 Graf en verderf worden niet verzadigd,
evenmin worden de ogen van de mens verzadigd.21 Een smeltkroes is er voor het zilver en een oven voor het goud,
zo wordt iemand getoetst op zijn goede naam.22 Al zou u de dwaas met een stamper
in een vijzel stampen tussen het graan,
zijn dwaasheid zou niet van hem wijken.23 Zorg ervoor dat u uw schapen goed kent,
richt uw hart op de kudden.24 Want rijkdom is er niet voor eeuwig,
of zal een diadeem van generatie op generatie blijven?25 Als het eerste gras verdwenen is, het tweede gras verschijnt,
en de kruiden van de bergen verzameld zijn,26 dan zult u lammeren hebben voor uw kleding
en bokken als koopprijs voor een akker.27 Bovendien zult u genoeg geitenmelk hebben als uw voedsel,
als voedsel voor uw huis,
en als levensonderhoud voor uw dienstmeisjes.
Spreuken 281 Goddelozen vluchten terwijl er geen vervolger is,
maar een rechtvaardige is moedig als een jonge leeuw. 2 Vanwege de overtreding van het land heeft het veel vorsten,
maar door mensen met inzicht en kennis zal het recht duurzaam zijn. 3 Een arme man die de geringen verdrukt,
is een regen die wegvaagt, zodat er geen brood is. 4 Wie de wet verlaten, prijzen de goddelozen,
maar wie de wet in acht nemen, gaan met hen de strijd aan. 5 Boosaardige lieden begrijpen het recht niet,
maar wie de HEERE zoeken, begrijpen alles. 6 Een arme die in zijn oprechtheid zijn weg gaat,
is beter dan wie slinkse wegen gaat, al is hij rijk. 7 Wie de wet in acht neemt, is een verstandige zoon,
maar wie omgaat met hen die zich te buiten gaan, maakt zijn vader te schande. 8 Wie met rente en met winst zijn bezit vermeerdert,
brengt het bijeen voor hem die zich over armen ontfermt. 9 Van hem die zijn oor afkeert van het luisteren naar de wet,
is zelfs zijn gebed een gruwel. 10 Wie oprechten doet dwalen op een verkeerde weg,
zal zelf in zijn kuil vallen,
maar wie oprecht zijn, zullen het goede erven. 11 Een rijk man is wijs in zijn eigen ogen,
maar een arme die inzicht heeft, doorziet hem. 12 Als rechtvaardigen opspringen van vreugde, geeft het veel glans,
maar als goddelozen verschijnen, zijn mensen ver te zoeken. 13 Wie zijn overtredingen bedekt, zal niet voorspoedig zijn,
maar wie ze belijdt en nalaat, zal barmhartigheid verkrijgen. 14 Welzalig is een mens die voortdurend diep ontzag heeft voor de HEERE,
maar wie zijn hart verhardt, valt in het kwaad. 15 Als een brullende leeuw en een jagende beer
is een goddeloze die over een arm volk heerst. 16 Een vorst die gebrek aan inzicht heeft, maakt zich dikwijls schuldig aan afpersingen,
maar wie winstbejag haat, zal zijn dagen verlengen. 17 Een door bloedschuld bezwaard mens zal naar de kuil vluchten,
weerhoud hem niet! 18 Hij die oprecht wandelt, zal verlost worden,
maar wie kromme wegen gaat, zal ineens ten val komen. 19 Wie zijn land bewerkt, zal met brood verzadigd worden,
maar wie leeglopers navolgt, wordt met armoede verzadigd. 20 Een betrouwbaar man heeft talrijke zegeningen,
maar wie erop aast om rijk te worden, zal niet voor onschuldig gehouden worden. 21 Het is niet goed partijdig te zijn,
want dan zal een man al overtreden om een stuk brood. 22 Wie zich haast naar bezit, is iemand die niemand iets gunt,
hij weet niet dat gebrek over hem zal komen. 23 Wie een mens terechtwijst, zal later meer gunst vinden
dan wie met de tong vleit. 24 Wie zijn vader of zijn moeder berooft en zegt: Het is geen overtreding,
die is een metgezel van een verderfelijk man.
Spreuken 29
Vruchten van wijsheid, dwaasheid en zonde1 Wie na bestraffingen halsstarrig is,
zal opeens gebroken worden, en er zal geen genezing meer zijn.2 Als rechtvaardigen groot worden, verblijdt het volk zich,
maar als een goddeloze heerst, zucht het volk.3 Een man die wijsheid liefheeft, verblijdt zijn vader,
maar wie met hoeren omgaat, doet bezit vergaan.4 Een koning houdt een land in stand door recht,
maar wie veel belasting heft, breekt het af.5 Een man die zijn naaste vleit,
spreidt een net voor diens voetstappen.6 In de overtreding van een boosaardige man ligt een valstrik,
maar een rechtvaardige juicht en verblijdt zich.7 Een rechtvaardige neemt kennis van de rechtszaak van de armen,
maar een goddeloze heeft geen enkel inzicht.8 Spotters doen een stad ontvlammen,
maar wijzen wenden de toorn af.9 Wanneer een wijze man een rechtszaak voert met een dwaas man,
of hij zich ontzet of lacht, er komt geen rust.10 Bloeddorstigen haten de vrome,
maar oprechten zoeken zijn behoud.11 Een dwaas laat heel zijn geest de vrije loop,
maar een wijze houdt die in toom.12 Als een heerser acht slaat op een leugenachtig woord,
worden al zijn dienaren goddeloos.13 Een arme en een onderdrukker ontmoeten elkaar:
de HEERE verlicht de ogen van hen beiden.14 Een koning die in trouw geringen recht doet,
diens troon zal voor eeuwig bevestigd worden.15 De stok en de bestraffing geven wijsheid,
maar een jongeman die aan zichzelf is overgelaten, maakt zijn moeder beschaamd.16 Als goddelozen talrijk worden, worden de overtredingen talrijk,
maar de rechtvaardigen zullen bij hun val toezien.17 Breng uw zoon gehoorzaamheid bij, en hij zal u rust geven
en uw ziel genoegens schenken.18 Als er geen visioen is, raakt een volk losgeslagen,
maar welzalig is hij die zich houdt aan de wet.19 Een slaaf zal zich door woorden geen gehoorzaamheid bij laten brengen,
ook al begrijpt hij u, toch komt er geen antwoord.20 Hebt u iemand gezien die overhaast is met zijn woorden?
Voor een dwaas is er meer hoop dan voor hem.21 Als men zijn slaaf van jongs af aan verwent,
zal hij uiteindelijk ondankbaar zijn.22 Een toornig man verwekt ruzie,
een driftige maakt de overtredingen talrijk.23 De hoogmoed van een mens zal hem vernederen,
maar de nederige van geest zal de eer vasthouden.24 Wie met een dief deelt, haat zijn ziel,
hij hoort een vervloeking en maakt het niet bekend.25 Mensenvrees legt iemand een valstrik,
maar wie op de HEERE vertrouwt, wordt in een veilige vesting gezet.26 Velen zoeken de gunst van een heerser,
maar van de HEERE krijgt iemand zijn recht.27 Een man die onrecht doet, is een gruwel voor rechtvaardigen,
maar wie oprecht van weg is, is een gruwel voor een goddeloze.