Spreuken 29
Vruchten van wijsheid, dwaasheid en zonde1 Wie na bestraffingen halsstarrig is,
zal opeens gebroken worden, en er zal geen genezing meer zijn.2 Als rechtvaardigen groot worden, verblijdt het volk zich,
maar als een goddeloze heerst, zucht het volk.3 Een man die wijsheid liefheeft, verblijdt zijn vader,
maar wie met hoeren omgaat, doet bezit vergaan.4 Een koning houdt een land in stand door recht,
maar wie veel belasting heft, breekt het af.5 Een man die zijn naaste vleit,
spreidt een net voor diens voetstappen.6 In de overtreding van een boosaardige man ligt een valstrik,
maar een rechtvaardige juicht en verblijdt zich.7 Een rechtvaardige neemt kennis van de rechtszaak van de armen,
maar een goddeloze heeft geen enkel inzicht.8 Spotters doen een stad ontvlammen,
maar wijzen wenden de toorn af.9 Wanneer een wijze man een rechtszaak voert met een dwaas man,
of hij zich ontzet of lacht, er komt geen rust.10 Bloeddorstigen haten de vrome,
maar oprechten zoeken zijn behoud.11 Een dwaas laat heel zijn geest de vrije loop,
maar een wijze houdt die in toom.12 Als een heerser acht slaat op een leugenachtig woord,
worden al zijn dienaren goddeloos.13 Een arme en een onderdrukker ontmoeten elkaar:
de HEERE verlicht de ogen van hen beiden.14 Een koning die in trouw geringen recht doet,
diens troon zal voor eeuwig bevestigd worden.15 De stok en de bestraffing geven wijsheid,
maar een jongeman die aan zichzelf is overgelaten, maakt zijn moeder beschaamd.16 Als goddelozen talrijk worden, worden de overtredingen talrijk,
maar de rechtvaardigen zullen bij hun val toezien.17 Breng uw zoon gehoorzaamheid bij, en hij zal u rust geven
en uw ziel genoegens schenken.18 Als er geen visioen is, raakt een volk losgeslagen,
maar welzalig is hij die zich houdt aan de wet.19 Een slaaf zal zich door woorden geen gehoorzaamheid bij laten brengen,
ook al begrijpt hij u, toch komt er geen antwoord.20 Hebt u iemand gezien die overhaast is met zijn woorden?
Voor een dwaas is er meer hoop dan voor hem.21 Als men zijn slaaf van jongs af aan verwent,
zal hij uiteindelijk ondankbaar zijn.22 Een toornig man verwekt ruzie,
een driftige maakt de overtredingen talrijk.23 De hoogmoed van een mens zal hem vernederen,
maar de nederige van geest zal de eer vasthouden.24 Wie met een dief deelt, haat zijn ziel,
hij hoort een vervloeking en maakt het niet bekend.25 Mensenvrees legt iemand een valstrik,
maar wie op de HEERE vertrouwt, wordt in een veilige vesting gezet.26 Velen zoeken de gunst van een heerser,
maar van de HEERE krijgt iemand zijn recht.27 Een man die onrecht doet, is een gruwel voor rechtvaardigen,
maar wie oprecht van weg is, is een gruwel voor een goddeloze.
Spreuken 301 De woorden van Agur, de zoon van Jake: de last. De man spreekt tot Ithiël, tot Ithiël en Uchal. 2 Voorzeker, ik ben onverstandiger dan iemand anders,
ik heb geen menselijk inzicht. 3 Ik heb geen wijsheid geleerd
en de kennis van heiligen niet bezeten. 4 Wie is er naar de hemel opgestegen en vandaar neergedaald?
Wie heeft de wind in Zijn handen verzameld?
Wie heeft de wateren in een kleed gebonden?
Wie heeft alle einden der aarde vastgesteld?
Hoe is Zijn Naam en hoe is de Naam van Zijn Zoon, u weet het immers? 5 Ieder woord van God is gelouterd,
Hij is een schild voor hen die tot Hem de toevlucht nemen. 6 Voeg niets toe aan Zijn woorden, anders zal Hij u straffen,
omdat u een leugenaar zou blijken te zijn. 7 Twee dingen heb ik van U gevraagd,
onthoud ze mij niet, voordat ik sterf: 8 Houd valsheid en leugentaal ver van mij.
En: geef mij geen armoede of rijkdom,
voorzie mij van het mij toegewezen deel aan brood. 9 Anders zou ik, verzadigd,
U verloochenen en zeggen: Wie is de HEERE?
of anders zou ik, arm geworden, stelen,
en de Naam van mijn God aantasten. 10 Belaster een slaaf niet bij zijn heer,
anders zal hij u vervloeken en zult u schuldig zijn. 11 Er is een generatie die zijn vader vervloekt
en zijn moeder niet zegent, 12 een generatie die rein is in zijn eigen ogen,
maar van zijn vuil niet gewassen is, 13 een generatie – wat hebben zij een hoogmoedige oogopslag –
waarvan de wimpers opgetrokken zijn, 14 een generatie waarvan de tanden zwaarden,
de hoektanden messen zijn,
om de ellendigen van de aarde
en de armen onder de mensen te verslinden. 15 De bloedzuiger heeft twee dochters: Geef, Geef.
Deze drie dingen worden niet verzadigd,
vier zeggen niet: Het is genoeg. 16 Het graf, een gesloten baarmoeder,
een land dat niet van water verzadigd is
en het vuur zeggen niet: Het is genoeg. 17 Een oog dat een vader bespot,
en de gehoorzaamheid aan de moeder veracht,
zullen de raven van de beek uitpikken,
de jongen van de arend zullen het opeten. 18 Deze drie dingen zijn voor mij te wonderlijk,
ja, vier zijn er die ik niet kan vatten: 19 de weg van de arend in de lucht,
de weg van een slang op een rots,
de weg van een schip in het hart van de zee,
en de weg van een man bij een meisje. 20 Zo is de weg van een overspelige vrouw:
zij eet, wist haar mond af
en zegt: Ik heb geen onrecht bedreven. 21 Onder drie dingen siddert de aarde,
ja, onder vier die ze niet kan dragen: 22 onder een dienaar, als hij koning wordt,
onder een dwaas, als hij met brood verzadigd wordt, 23 onder een gehate vrouw, als zij gehuwd wordt,
en onder een slavin, als zij de bezittingen van haar meesteres erft. 24 Deze vier zijn het kleinst op aarde,
maar wijs zijn ze, wijs gemaakt: 25 de mieren zijn een volk zonder kracht,
maar in de zomer bereiden ze hun voedsel, 26 klipdassen zijn een volk zonder macht,
maar ze bouwen hun huis in de rots, 27 de sprinkhaan heeft geen koning,
maar hij trekt gezamenlijk ordelijk op, 28 een hagedis kunt u met beide handen grijpen,
maar hij zit in de paleizen van de koning. 29 Deze drie hebben een voorname tred,
ja, vier hebben een statige gang: 30 een leeuw, de machtige onder de dieren,
voor niemand maakt hij rechtsomkeert, 31 een ranke haan, of een bok,
en een koning met krijgsvolk bij zich. 32 Als u dwaas gehandeld hebt door u te verheffen,
en als u het zich voorgenomen hebt: de hand op de mond!
Spreuken 31
De woorden voor Lemuel1 De woorden voor koning Lemuel, de last waarmee zijn moeder hem onderwezen heeft.2 Wat, mijn zoon, en wat, zoon van mijn schoot,
ja, wat zal ik je aanraden, zoon van mijn geloften?3 Geef je kracht niet aan de vrouwen
en je wegen niet om koningen te verdelgen.4 Het past koningen niet, Lemoël,
het past koningen niet wijn te drinken,
of dat vorsten vragen: Waar is er sterkedrank?5 Anders zal hij drinken en vergeten wat verordend is,
de rechtszaak van alle ellendigen verdraaien.6 Geef sterkedrank aan wie dreigt om te komen,
en wijn aan hen die bitter bedroefd van ziel zijn.7 Laat hem drinken en zijn armoede vergeten,
en niet langer aan zijn moeite denken.8 Open je mond voor een stomme,
voor de rechtszaak van allen die verkwijnen.9 Open je mond, oordeel met rechtvaardigheid,
en verschaf recht aan de ellendige en de arme.10 Wie zal een deugdelijke vrouw vinden? aleph
Haar waarde gaat die van robijnen ver te boven.11 Op haar vertrouwt het hart van haar echtgenoot, beth
en bezit zal hem niet ontbreken.12 Zij doet hem goed en geen kwaad, gimel
al de dagen van haar leven.13 Zij zoekt wol en vlas daleth
en werkt volgens de wens van haar handen.14 Zij is als schepen van een koopman, he
zij laat haar voedsel van verre komen.15 Zij staat op als het nog nacht is, waw
en geeft haar huisgezin voedsel,
haar dienstmeisjes het hun toegewezen deel.16 Zij zet haar zinnen op een akker, en verwerft die, zain
van de vrucht van haar handen plant zij een wijngaard.17 Zij omgordt haar heupen met kracht, cheth
zij maakt haar armen sterk.18 Zij merkt dat het met haar zaken goed gaat, teth
haar lamp dooft 's nachts niet.19 Zij steekt haar handen uit naar het spinnewiel jod
en haar handen houden een weefspoel vast.20 Zij opent haar hand voor de ellendige, kaph
zij spreidt haar handen uit naar de arme.21 Zij is niet bevreesd voor haar huisgezin vanwege de sneeuw,
want heel haar huisgezin is in scharlaken gekleed.22 Zij maakt voor zichzelf dekens, mem
van fijn linnen en roodpurper is haar kleding.23 Haar echtgenoot is bekend in de poorten, nun
als hij daar zit met de oudsten van het land.24 Zij maakt onderkleding en verkoopt die, samech
zij levert de kooplieden gordels.25 Kracht en glorie zijn haar kleding, ain
zij lacht de komende dag toe.26 Zij doet haar mond open met wijsheid, pe
onderricht uit genegenheid ligt op haar tong.27 Zij houdt de gangen van haar huisgezin in het oog, tsade
en brood van de luiheid eet zij niet.28 Haar kinderen staan op en prijzen haar gelukkig, koph
ook haar echtgenoot roemt haar:29 Veel dochters hebben krachtige daden verricht, resj
maar jíj overtreft ze allemaal.30 Bevalligheid is bedrieglijk en schoonheid vergankelijk, sjin
een vrouw die de HEERE vreest, die zal geprezen worden.31 Geef haar van de vrucht van haar handen taw
en laten haar werken haar prijzen in de poorten.